Schrijver en essayist Joost Zwagerman kwam enkele maanden voor zijn zelfgekozen dood (september 2013) in aanraking met het werk van Willem van Althuis. Dit leidde tot enkele opmerkelijke activiteiten.
Opening expositie Willem van Althuis (juni 2013)
Ten eerste was hij bereid om de grote tentoonstelling in Museum Belvédère te openen (foto). Een deel van zijn openingswoorden is terug te vinden in het hierna genoemde artikel in De Volkskrant.
Foto door Gijsbert van der Wal
Artikel in De Volkskrant van 26 juni 2013.
Ten tweede schreef hij een artikel in De Volkskrant over het werk van Willem van Althuis, speciaal over de serie Laaxum-schilderijen die hij vergeleek met de stillevens van Morandi.
“Op ieder schilderij van het vishuisje staat het gebouw te trillen in het niets, soms verschietend van in zichzelf gekeerd grijs naar een dauwig blauw, soms in schijnbare winterkleuren van pasgevallen sneeuw, maar altijd baadt het huisje, even fier als teer vanwege het totale isolement, in gedempt licht dat wordt verspreid door alles verwarmend grijs. Warm, want van Althuis behoorde tot het soort kunstenaar dat grijs als warmtebron op het doek kon krijgen”.
Expositie De keuze van Joost Zwagerman (2015-2016)
Ten derde zocht hij (te veel) schilderijen van Willem uit voor de in voorbereiding zijn tentoonstelling in Museum Kranenburgh in Bergen onder de titel “Silence out loud” (15 december 2015 – 12 juni 2016). Er zouden uiteindelijk vijf Laaxum schilderijen van Willem in Bergen te zien zijn.
Het boek De keuze van Joost Zwagerman (2015)
Ten vierde werd bij de tentoonstelling in Bergen een boek uitgegeven over de uitgezochte werken onder de titel “De keuze van Joost Zwagerman, ode aan de kunst”.
Hierin afbeeldingen van twee schilderijen en de opmerking “Dat licht bij Van Althuis is zeldzaam en vreemd. Het licht lijkt geen weg af te leggen. Het is licht dat van binnen naar buiten schijnt.”
Essay in het boek De stilte van het licht (2015).
Ten vijfde schreef hij een essay over Museum Belvédère, over de rol van Thom Mercuur en over het werk van Willem van Althuis. Dit essay is opgenomen in het postuum uitgebrachte boek “De stilte van het licht”, schoonheid en onbehagen in de kunst (Uitgeverij Arbeiderspers 2015). De titel van het essay is “De binnenkant van de nevel. Het Friese zwijgen van Willem van Althuis.”